درخت انجیر با برگ های پهن و کرکدار خود شهرت دارد. برگ هایی که شیارهایی عمیقی دارند. این میوه بیشتر علاقه به آب و هوای گرم دارد اما در بخش های شمالی نیز رشد می کند. در فصل پاییز شاهد تغییر رنگ برگ های این درخت از سبز به زرد و نارنجی هستیم. ریشه درخت انجیر چندان عمیق نیست. قصد داریم در خصوص مشخصات ظاهری درخت انجیر، نوع آبیاری آن، انواع مختلفی که دارد، شرایطی محیطی رشد آن و ... دیگر صحبت کنیم.

شکل ظاهری درخت انجیر

درخت انجیر دارای واریته های متنوعی است. در واقع میوه این گیاه رنگ بندی های مختلفی دارد. از برگ این درخت در طب سنتی نیز استفاده می شود. ارتفاع گیاه بر اساس شرایط اقلیمی سنجیده می شود و در نهایت به 12 متر هم می رسد. این گیاه در بیشتر مناطق رشد خود را دارد اما باید نور خورشید زیادی به آن بتابد. دمای مناسب، خاک و همینطور نوع آبیاری و کودی که استفاده می شود بر رشد گیاه تاثیر دارد. شکل ظاهری میوه انجیر در لیست گلابی شکل قرار گرفته است.

در واقع میوه ای گوشتی است و تا حدودی نیز آبدار. از این میوه بیشتر به صورت خام استفاده شده و در تولید مربا و شیرینی ها و ژله نیز از آن استفاده می شود. در صورتی که آبیاری نهال انجیر بیش از اندازه باشد میوه آن دچار ترک می شود. گلهای این گیاه به شکل نر و ماده هستند. بررسی ها اینطور مشخص کرده است که زمان باردهی این دختر بین 5 الی 10 سال طول می کشد.

انواع درختان انجیر

درخت انجیر شامل دو دسته خوراکی و غیر خوراکی است. نوع غیر خوراکی آن نر بوده و در بهار و تابستان و زمستان رشد می کند. انجیرهای ازمیر، سبز، سیاه، شاه انجیر، انجیر متی، برگ چناری و رونو در لیست انجیرهای خوراکی قرار گرفته اند. دسته دیگر انجیرهای وحشی هستند. این انجیرها بیشتر مربوط به مناطق مختلف کشور هند است. البته در آبادان و هرمزگان نیز یافت می شود. دسته دیگر از درختان انجیر وجود دارند که مشهور به انجیرهای زینتی هستند. مثلاً انجیر فیکوس با برگ های درشتی که دارد بسیار خاص است. این انجیر بیشتر در جنگل های پر بارش رشد می کند. این انجیر مصرف زینتی و صنعتی دارد. برگ های آن براق هستند.  نوع دیگری از انجیر فیکوس وجود دارد که برگ ریز است. به هر حال درختان انجیر در سبک های متنوعی کاشته شده و میوه آن نیز بسیار متفاوت بررسی می شود. این انجیرها روش های تکثیر مخصوص به خود هستند.

روش های کاشت درختان انجیر

اگر بخواهیم روش های تکثیر درخت انجیر را بررسی کنیم 5 روش بذر، قلمه، پیوند، پاجوش و خواباندن در نظر گرفته می شود.تکثیر درخت انجیر به روش بذر یک نکته مهم دارد. در واقع درختی که در نهایت به دست می آید شبیه به پایه مادری خود نیست. در این روش در ابتدا بذر گیاه از میوه جداسازی می شود. در واقع میوه از وسط نصف شده و قسمت گوشتی از بذر جداسازی می شود. این روش سبب می شود که هیچ گوشتی روی بذر کوچک این گیاه باقی نماند.

بذرهای جا شده در داخل دستمال کاغذی قرار می گیرند. نیاز به سینی نشا یا گلدان است و باید گلان از خاک حاصلخیز غنی شود. بذر گیاه می بایست به صورت سطحی روی خاک قرار بگیرد. سپس روی آن لایه بسیار نازکی از خاک نرم به همراه کوه پوشانده می شود. در نهایت گیاه به واسطه آبپاش آبیاری می شود. باید دقت شود که بذرها جابجا نشوند. بستر خاک می بایست تا زمان جوانه زدن مرطوب باقی بماند. مثلاً استفاده از نایلون روی بذر سبب می شود که رطوبت کافی حفظ شود. پس از اینکه گیاه رشد کرد نیاز به انتقال آن به گلدان بزرگتر است و در نهایت نهالی که به دست می آید باید به زمین اصلی انتقال یابد. نیاز به گودال عمیق بوده و نهال باید در مرکز آن قرار بگیرد و آبیاری به صورت مرتب انجام شود.

تکثیر درخت انجیر به روش قلمه زنی

روش قلمه زنی از روش های بسیار رایج برای تکثیر درختان انجیر است که در روستاها از آن استفاده می شود. در این روش در ابتدا نیاز به گودال است. قلمه باید از درختی که محصول آن با کیفیت است تهیه شود. پس از آن قلمه در گودال کاشته می شود. هورمون های ریشه زایی می توانند به رشد بیشتر و سریعتر گیاه کمک کنند. پس از گذشت مدت زمان مشخص قلمه ریشه دار شده و در نهایت رشد آن آغاز می شود.

پاجوش یعنی چه؟

برای کاشت درخت انجیر روشی به است پاجوش وجود دارد. در این روش باید اطراف درخت انجیر مدنظر قرار بگیرد. در اطراف درختان انجیر پاجوش های زیادی سر از خاک بیرون می آورند. نیاز است که پاجوش ها با ریشه ای که دارند از داخل خاک خارج شده و وارد گودال عمیقی شوند. گودال باید به اندازه ریشه گیاه بزرگ باشد. پاجوش می بایست در داخل آن کاشته شود. نیاز است که اطراف آن با خاک مناسب و غنی پر شود. در نهایت با فشار مشخصی ریشه پاجوش با خاک تماس پیدا می کند. این روش شاید برای برخی از افراد دشوار باشد اما به نوبه خود روش قابل قبولی محسوب می شود و عملکرد مخصوص به خود را دارد.

کاشت درخت انجیر به روش خواباندن ریشه

این روش به صورتی است که نیازی به جداسازی گیاه از شاخه نخواهد بود. در واقع نیاز است که گودالی ایجاد نمایید و شاخه درخت را داخل آن قرار دهید. این شاخه پس از مدتی ریشه دار می شود. ریشه گیاه نیز در خاک نفوذ می کند. زمانی که شاخه به درستی ریشه دار شد شروع به رشد می کند. در نهایت سبب می شود که گیاه از شاخه مادری گیاه جدا شود. پیوند زدن نیز روش دیگری برای تکثیر درختان انجیر محسوب می شود. پیوند زدن برای تبدیل انجیرهای مختلف به همدیگر است. این کار باید اواسط بهار صورت بگیرد تا نتیجه بخش باشد.

برای کاشت درختان انجیر چه شرایط محیطی نیاز است؟

شرایط محیطی برای کاشت درخت انجیر بسیار مهم است. اولین موضوعی که باید مدنظر قرار بگیرد خاک است. بررسی ها اینطور مشخص کرده است که اکثر خاک ها هرچه باشند از شنی سبک تا رسی سخت به خوبی رشد می کنند. برای رشد انجیر نیاز به PH 6 تا 7 و نیم است. خاک های اراضی لمونی بهترین نوع خاک محسوب می شوند. دقت شود که این مدل خاک سبب می شود که شاخ و برگ درخت زیاد شود و فرایند میوه دهی تا دو سال با تاخیر روبرو شود. موضوع بعدی در کاشت درخت انجیر مربوط به وضعیت آب و هوایی است.

بارش بارش در زمان باردهی و تلقیح برای درخت مضر است. یعنی سبب می شود که میوه درخت کمتر حاصل شود. در صورتی که برداشت همراه با بارندگی صورت بگیرد باز هم کیفیت محصول کاهش می یابد. به طور کلی دمای مناسب برای رشد درخت انجیر بین 25 الی 30 درجه سانتی گراد اعلام شده است. همینطور بارندگی مورد نیاز انجیر در کاشت های دیم نیز بین 300 الی 400 میلی متر در سال خواهد بود. در مورد ارتفاع این درخت باید گفت که معمولاً بین 4 الی 12 متر ارتفاع دارد. درخت انجیر در لیست گیاهان آفتاب دوست قرار گرفته است. یعنی برای رشد این درخت نیاز به نور خورشید کامل است. این درخت در برابر سایه جزئی بسیار مقاوم است. به طور دقیق تر نیاز به 8 ساعت  نور خورشید دارد.

قوانین کاشت، آبیاری و هرس درخت انجیر

درختان انجیر باید با فاصله 4 الی 7 متری کاشته شوند. فاصله ردیف ها نیز باید حداقل 4 متر باشد. تحمل درخت انجیر در برابر خشکی بسیار زیاد است. در واقع کاشت این گیاه در مناطق خشک مشکلی ایجاد نمی کند. یعنی آبیاری درخت انجیر از نظر کیفیت چندان حائز اهمیت نیست. ریشه انجیر عمیق نیست این یعنی در برابر مکان پر آب تاب نمی آورد و همینطور در مقابل خشکی شدید نیز می سوزد. فصل هایی که بارندگی زیادی همراه دارند سبب ترک خوردن میوه انجیر می شوند.

در مورد هرس درخت انجیر زمان سه ساله در نظر گرفته شده است. نیاز است که شاخه های خشک جداسازی شوند. این شاخه مانع از رشد قسمت های اصلی درخت می شوند. هرچه عملیات هرس دقیق تر صورت بگیرد در نهایت میوه انجیر بزرگتر و با کیفیت تر خواهد بود. بهترین زمان هرس فصل پاییز است. کوددهی از دیگر موارد مهم برای رشد درختان انجیر است. این درخت در برابر کمبود آهن و روی چندان دچار مشکل نمی شود. کوددهی می بایست به صورت منظم صورت بگیرد. استفاده از کود پوسیده دامی برای این درختان بسیار مهم است.

آفاتی که درخت انجیر را به خطر می اندازند!

آفت و بیماری برای هر درختی مضر است و این موضوع برای درخت انجیر نیز صدق می کند. مورچه ها سبب آسیب بسیار جدی به درخت انجیر می شوند. گرده افشانی مورچه برای درخت مشکلساز می شود. شب پره هندی از دیگر آفت هایی است که درختان انجیر را دچار مشکل می کند. این حشره سبب می شود که میوه انجیر خشک شود. پروانه های برگخوار نیز برای این درختان مشکل ساز هستند.

این پروانه از برگ گیاه تغذیه می کند و سبب می شود که برگ  انجیر با مشکل روبرو شود. البته پروانه های میوه خوار نیز وجود دارند. این آفت ها معمولاً در لیست آفت های انباری قرار گرفته اند و به میوه خشک شده انجیر خسارت زیادی وارد می کنند. همینطور سوسک های شاخدار نیز سبب می شوند که درخت رشد خوبی نداشته باشد. مگس های میوه خوار سبب آسیب جدی به درخت انجیر می شوند. دقت کنید که سموم شیمیایی می تواند درخت را از آفات نجات دهد. برداشت میوه انجیر به چه صورت است؟ تا به اینجا در مورد مباحث مختلف مربوط به درخت انجیر صحبت شد حال نوبت به بخش برداشت میوه است. میوه ها باید با دست از شاخه جدا شوند. جداسازی به راحتی صورت می گیرد. یعنی نیاز به ابزار خاصی نیست. میوه های برداشته شده را در جعبه یا سبدی قرار دهید. این میوه بافت نرمی دارد و نباید پرتاب شود.

مزایای درخت انجیر

یکی از بهترین مزایای درخت انجیر میوه آن است که به صورت تازه استفاده می شود و خاصیت زیادی دارد و می تواند بیماری های زیادی را برطرف سازد. از میوه این درخت برای تهیه مربا استفاده می شود. برخی از افراد علاقه به خشک کردن میوه انجیر دارند. از میوه خشک شده برای تهیه آبمیوه و انواع دسرها استفاده می شود. برگ این درخت نیز در طب سنتی استفاده می شود.

شرایط آبیاری درخت انجیر به چه صورت است؟

در مورد آبیاری درخت انجیر بسیار سوال پرسیده شده است. انجیر به طور کلی علاقه زیادی به رطوبت و آب ندارد. این یعنی نیازی به آبیاری زیاد برای این درخت نخواهد بود. یعنی درخت می بایست کمی خشک شود. از سوی دیگر آبیاری باید آرام و عمیق صورت بگیرد. مثلاً هر 10 روز تا 2 هفته یک بار آبیاری برای درخت انجیر کافی است و بیش از این مقدار مشکلساز می شود.

درخت انجیر بیشتر در چه مکانی رشد می کند؟

برای رشد میوه انجیر نیاز به مکان گرم است. همینطور باید نقطه آفتابی مخصوصی برای این درخت انتخاب شود. مانی که ریشه های درخت تا حدودی محدود شود بهترین نتیجه حاصل می شود. برای همین موضوع در ابتدا نیا است که ریشه در گلدان ها کاشته شود و کم کم فضا بزرگ شود. این درخت در جنگل های بارانی نیز رشد می کند اما ریسک بیشتری در رشد آن وجود دارد.

جمع بندی

شاید کاشت درخت انجیر در ابتدا دشوار به نظر برسد اما اگر فضای آفتابی کافی برای آن وجود داشته باشد هیچ مشکلی ایجاد نمی کند. از سوی دیگر این درختان از نظر نوع متفاوت هستند بنابراین بسیار مهم است که برگ های درخت ارزیابی شود. دقت کنید که درختان انجیر در سال های اخیر بر اساس سبک و مدلی که دارند رشد می کنند.

یعنی شما باید زمان بیش از 2 سال را در نظر بگیرید. نوع میوه نیز هم از نظر طعم و هم رنگ متفاوت است که باید مدنظر قرار بگیرد. این موارد را به دقت بررسی کنید. درختان نیاز به نفس کشیدن دارند و این بخشی از روند رشد آنها محسوب می شود. جهت خرید و قیمت انواع انجیر خشک و نهال انجیر با ما در ارتباط باشید.